برآورد حجم اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی : تحلیل تجربی در ایران

نویسندگان

رضا امیدی پور

reza omidipour جمشید پژویان

jamshid pajooyan تیمور محمدی

teymour mohamadi عباس معمارنژاد

abas memarnezhad

چکیده

اقتصاد ایران همانند اغلب اقتصادهای جهان با معضل فرار مالیاتی روبه­رو بوده و در سال­های اخیر به­دلیل گسترش     تحریم­های اقتصادی، افت شدید قیمت نفت و کسری بودجه حاصل از آن، دولت درپی تمرکززدائی از نظام وابسته به درآمدهای نفتی و جایگزینی آن با درآمدهای مالیاتی است. در چنین شرایطی خلاء مطالعاتی از حیث سنجش و اندازه گیری کمّی حجم اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی اهمیت دوچندانی می­یابد. با توجه به چنین ضرورتی، مطالعه حاضر با هدف برآورد حجم اقتصاد زیرزمینی و میزان فرار مالیاتی در اقتصاد ایران با استفاده از رهیافت تابع تقاضای پولی تانزی و الگوی تصحیح خطای­ برداری (vec) برای داده­های سالانه 1352 تا 1392 انجام گرفته است. در این مدل نسبت پول نقد در گردش به حجم نقدینگی به عنوان متغیر وابسته و متغیرهای بار مالیاتی، نسبت حقوق و دستمزد به درآمد ملی، درآمد سرانه ملی حقیقی و نرخ بهره حقیقی به عنوان متغیرهای توضیحی برای بررسی انتخاب شده‎اند. بر اساس یافته­های تحقیق، دو متغیر بار مالیاتی و نسبت حقوق و دستمزد به درآمد ملی بر نسبت پول نقد در گردش به حجم نقدینگی در بلندمدت اثر مثبت و متغیرهای درآمد سرانه ملی حقیقی و نرخ بهره حقیقی در بلندمدت بر این نسبت اثر منفی دارند. همچنین، نتایج تحقیق نشان می­دهد که حجم اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی برآوردی طی دوره مورد بررسی روندی صعودی دارند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

برآورد حجم اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی : تحلیل تجربی در ایران

اقتصاد ایران همانند اغلب اقتصادهای جهان با معضل فرار مالیاتی روبه­رو بوده و در سال­های اخیر به­دلیل گسترش     تحریم­های اقتصادی، افت شدید قیمت نفت و کسری بودجه حاصل از آن، دولت درپی تمرکززدائی از نظام وابسته به درآمدهای نفتی و جایگزینی آن با درآمدهای مالیاتی است. در چنین شرایطی خلاء مطالعاتی از حیث سنجش و اندازه‌گیری کمّی حجم اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی اهمیت دوچندانی می­یابد. با توجه به چنین...

متن کامل

اقتصاد رفتاری و فرار مالیاتی

اغلب سیاست‌های مالیاتی مبتنی بر نحوه تصمیم‌گیری مالیات‌دهندگان براساس مدل‌های اقتصادی کلاسیک بنا نهاده شده است. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد مدل‌های تصمیم‌گیری متعارف که فارغ از بنیان‌های روان‌شناسی- اجتماعی و تنها براساس مولفه‌‌های اقتصادی طراحی شده‌اند، نمی‌تواند تحولات و نحوه دقیق عملکرد تصمیم‌گیران را تبیین کنند. بنابراین امروزه ادبیات گسترده‌ای درخصوص رفتارهای مالیاتی مبتنی بر اقتصاد رفتاری شک...

متن کامل

بررسی اثر حجم اقتصاد زیرزمینی (روش میمیک) بر درآمدهای مالیاتی و رشد اقتصادی در ایران

  اثرگذاری اقتصاد پنهان بر شاخص­های مهم اقتصادی از قبیل تولید و مصرف این ضرورت را ایجاب می­نماید تا با بررسی حجم این پدیده و تأثیرگذاری آن بر شاخص­های مهم اقتصادی راهکارهای عملی برای جلوگیری و گسترش آن شناسایی و اتخاذ شوند. مطالعات انجام شده نشان می­دهند حجم اقتصاد پنهان در ایران بالا بوده و عواملی چون مالیات‌ها، حجم و کیفیت قوانین و مقررات و عملکرد اقتصاد رسمی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر آن...

متن کامل

اندازه‏گیری و تحلیل اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی در ایران دوره مورد بررسی: 1387-1357

چکیده یکی از مهمترین بخش‏های اقتصادی یک کشور، که اغلب از دید سیاست‏گذران پنهان می‏ماند، بخش زیرزمینی است. این بخش به علت ماهیت پنهان و فرار از ثبت در حساب‏های ملی، از دید اقتصاددانان دور مانده و باعث می‏شود از اثربخشی تصمیمات اتخاذ شده کاسته شده و اقتصاد از دستیابی به اهداف مورد نظر باز ماند. یکی از بخش‏های درگیر در این زمینه، نظام مالیاتی یک کشور است. از یک طرف افزایش در نرخ های مالیاتی، اف...

15 صفحه اول

شناسایی عوامل موثر بر فرار مالیاتی در اقتصاد ایران

Empirical Studies are indicative of four existing variables of tax rate, complexity of rules and regulations, social capital and inflation as the most influential factors in triggering tax evasion to be a mutual parameter among developing countries. in this paper, we regard all these factors in an econometric model to estimate the impact of each one in the context of the Iranian economy. To thi...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه پژوهشنامه مالیات(علمی-پژوهشی)

جلد ۲۳، شماره ۲۸، صفحات ۰-۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023